مکان یابی دفن بهینه مواد زائد جامد شهر خرم آباد بر اساس معیارهای ژئومورفولوژی در محیط gis

مواد زائد جامد، جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان بوده و تولید انواع این در کمیت و کیفیت های مختلف یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی عصر حاضر است. آلودگی های هوا، آب و خاک ناشی از عدم مدیریت صحیح و عدم انتخاب جایگاه مناسب جهت دفع و دفن پسماند ها، مشکلاتی را برای محیط زیست ایجاد می کند. در شهر خرم آباد با جمعیتی معادل 333945 نفر در سال 1385 روزانه به طور متوسط246 تن زباله تولید می شود. از میان روش های مختلف دفع زباله، روش دفع به صورت تلنبار از مهم ترین روش هایی بوده است که مدیریت شهری این شهر درطی 30 سال اخیر بر آن تکیه نموده است. این امر مشکلاتی مانند خروج شیرابه، آلودگی خاک، بوی بد، آتش سوزی ، پراکندگی زباله و... را در محل دفن به وجود آورده است. به منظور جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی باید تلاش کرد ضمن انتخاب مناسب ترین مکان برای دفن آن ها، این مواد به صورت بهداشتی و در فضایی خارج مناطق مسکونی دفن و معدوم شوند. برای انتخاب مکان صحیح دفن مواد زائد جامد باید معیارهایی مانند : توپوگرافی، شیب،فاصله از اراضی ناپایدار، فاصله از گسل، فرسایش، آب های سطحی و زیرزمینی، خاک شناسی، فاصله از مناطق مسکونی، چاه ها، پوشش گیاهی، خطوط ارتباطی، خطوط نیرو و ... مورد توجه قرار گیرد. دراین پژوهش، تأکید ما بر تأثیر عوامل ژئومورفیک در مکان یابی مواد زائد جامد شهر خرم آباد هم از لحاظ سازند ها و هم از لحاظ شرایط و فرآیند های حاکم بر این منطقه با استفاده از انجام تحلیل های مکانی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت مکان یابی بهینه محل دفن پسماند های شهری می باشد. برای این منظور داده های رقومی مورد نیاز جمع-آوری و سپس به محیط نرم افزار arc gisبرده شد. پس از تشکیل پایگاه اطلاعاتی، اقدام به اجرای مدل های تصمیم گیری چند معیاره تحلیلی نظیر مدل بولین و مدل تحلیل سلسله مراتبی(ahp) گردید. نتایج این پژوهش حاکی از این است که در روش بولین با انتخاب یک مکان در شرق شهر خرم آباد، به علت محدود بودن انتخاب ها و دامنه مقادیر معیار ها، در فرآیند مکان یابی انعطاف پذیری مناسبی وجود ندارد حال آن که مدل تحلیل سلسله مراتبی با انتخاب سه مکان مناسب در شرق و جنوب شرق شهر خرم آباد، قدرت تصمیم گیری بیشتری در انتخاب محل دفن پسماند ها دارا می باشد. در نهایت با همپوشانی این دو مدل در محیط نرم افزار arcgis، مکان نهایی دفن پسماند های شهر خرم آباد در شرق این شهر با مساحت 60 هکتار با عمر 20 سال به عنوان مکان نهایی و پیشنهادی دفن زباله شهر خرم آباد انتخاب گردید.